رهبر معظم انقلاب روز ۲۴ بهمن بیانیه راهبردی مهمی را در آغاز دهه پنجم انقلاب اسلامی با نام «بیانیه گام دوم انقلاب» منتشر کردند که ضمن بیان مسیر طی شده و تبیین دستاوردهای عظیم انقلاب اسلامی، توصیه‌هایی را نیز برای ادامه این مسیر در چهل ساله دوم انقلاب اسلامی به ویژه به نسل جوان برای ساختن ایران اسلامی بزرگ در هنگامه ورود به «دومین مرحله خودسازی و جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی» ارائه فرمودند.
صدور این بیانیه هم به لحاظ شرایط زمانی و فضای بین‌المللی از اهمیت زیادی برخوردار است و هم به لحاظ محتوایی متضمن نکات مهمی است که تحلیل و تبیین صاحب‌نظران و کارشناسان را در حوزه‌های مختلف می‌طلبد.
علیرضا صدرا، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره ویژگی‌های بیانیه گام دوم انقلاب رهبر معظم انقلاب گفت: انقلاب اسلامی بی‌بدیل ایران و نظام جمهوری اسلامی بدیع ایران مرحله تأسیس، تثبیت و دفاع مقدس و توسعه زیربنایی را با موفقیت پشت سر گذاشته است که می‌توان آن را مرحله «جهاد اصغر» نامید، چراکه بیشتر سلبی و در راستای زمینه‌سازی است؛ گذار از نظام طاغوتی به اسلامی و دفاع از خود برای فراهم ساختن زمینه‌ای پیشرفت.
وی ادامه داد: بیانیه مقام معظم رهبری را که از آن به گام دوم یاد شده است در حقیقت می‌توان جهاد اکبر پیشرفت مدنی و ملی تلقی کرد که تمام حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را دربرمی‌گیرد. خود این پیشرفت شامل مراحلی است که قبلاً هم ایشان آن را طرح و در این بیانیه هم تصریح کردند و در سخنان اخیر با مردم آذربایجان باز هم به نوع دیگری به آن اشاره کردند. امروز از مرحله انقلاب و نظام‌سازی گذشته‌ایم و وارد فاز دولت‌سازی و جامعه‌سازی اسلامی شده‌ایم و باید در گام نهایی به تمدن‌سازی نوین اسلامی برسیم که در این بیانیه هم به صورت مشخص به این امر اشاره شده است.
صدرا اظهار کرد: این بیانیه در واقع راهبرد راهبری جامعه از مرحله جهاد اصغر در چهل سال اول تا جهاد اکبر در چهل سال دوم و غایت آن، تمدن‌سازی نوین اسلامی، است که چارچوب و مراحل کار، افق‌ها، رسالت‌ها، شرح وظایف و تقسیم کار را روشن می‌کند. این بیانیه قطعاً به تفسیر و تشریح از سوی نخبگان دانشگاهی و حوزوی نیاز دارد تا ابعاد مختلف آن در عرصه‌های گوناگون برای اقشار مختلف جامعه تبیین شود.
پیوند توان و نشاط جوانی با تجارب پیشکسوتان انقلاب؛ لازمه پیشرفت کشور در گام دوم
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اضافه کرد: رهبر معظم انقلاب در این بیانیه و در دیدار اخیر با مردم آذربایجان تأکید مؤکدی بر نیروهای جوان و استفاده از ظرفیت آن‌ها کردند تا با توان مدیریتی، نشاط و امید جوانان در کنار تجارب پیشکسوتان مسیر چهل سال دوم را با موفقیت به پیش ببریم. امروز چهل سال تجربه انباشت‌شده در دسترس است و کاملاً به نمی‌دانیم‌ها و نمی‌توانیم‌ها و می‌دانیم‌ها و می‌توانیم‌ها و به عبارتی به ضعف‌ها و قوت‌های خودمان اشراف داریم و لازم است ضعف‌ها و نارسایی‌ها را کاهش دهیم و قوت‌ها را تقویت کنیم و این جز با جمع و پیوند تجارب پیشکسوتان با مدیریت و اندیشه نواندیشانه جوان میسر نیست.
صدرا یادآور شد: از سوی دیگر رهبر معظم انقلاب در این بیانیه برخی از نارسایی‌ها و مشکلات ساختاری و مدیریت اجرایی کشور را برشمردند. دلیل آن هم این است که در این حوزه‌ها تحول انقلابی رخ نداده است. هرجا که فرهنگ انقلابی مانند حوزه ارزش‌ها، نگرش‌ها و گرایش‌ها ورود کرده، موفقیت را در پی داشته، اما در رفتارها و عملکردهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی این اتفاق کمتر رخ داده است.
این استاد دانشگاه ابراز کرد: در واقع جایی که نهادها و ساختارها حفظ شده و صرفاً تغییر شکلی و نه تحول انقلابی رخ داده، مانند آنچه امروز در نظام بانکی و ساختار اقتصادی شاهد آن هستیم، هزینه‌ها، مفاسد و آثار سوء زیادی به جا گذاشته شده است، اما نهادهای انقلابی با کمترین هزینه بیشترین بازدهی و کارآمدی را داشته‌اند. لذا لازم است با نشاط، نواندیشی و توان جوانان و تجربه پیران و فراتر از کارآمدسازی دولت، دولت‌سازی کارآمد را نیز تحقق ببخشیم.
وی بیان کرد: طبق بیانات رهبر معظم انقلاب تا چهل سالگی تجربه‌اندوزی، نرمش و تمرین انجام داده‌ا‌یم، اما از این پس وارد میدان مسابقه ساخت ایران قدرتمند اسلامی می‌شویم.
تشریح نسبت بیانیه راهبردی رهبر معظم انقلاب با الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
صدرا درباره نسبت بیانیه گام دوم انقلاب با الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت گفت: این دو در واقع یک بسته هستند. سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت چشم‌انداز 50 سال آینده را مدنظر قرارداده است و پس از 50 سال بعد وارد فاز تمدن‌سازی خواهیم شد. تمدن هم چیزی جز پیشرفت همه‌جانبه نیست. حرکت به سمت پیشرفت همه‌جانبه از سال 1400 آغاز خواهد شد و وقتی پیشرفت همه‌جانبه، فراملی و فرادهه‌ای شد، طی حداقل 10 برنامه 5 ساله در سال 1444 وارد مرحله تمدن‌سازی می‌شویم. البته پیش از این افرادی مانند کیسینجر و قبل از آن حسنین هیکل بیان کرده بودند که ایران وارد مرحله تمدن‌سازی شده است، ولی در آن مراحل به افق‌های بالاتری خواهیم رسید.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه اکنون رقبای فکری ما یک به یک در حال خروج از صحنه هستند، گفت: هم الگوی توسعه تک‌ساحتی مدرنیستی رنگ باخته و هم ابرقدرت‌های قدیم الان به مانند سگی که پیر شده و دندان ندارد بیشتر پارس می‌کنند و این به خاطر آن است که دیگر قدرت گیرندگی ندارند و خود مشکلات و بحران‌های جدی دارند. الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت مقدمه، مبنا و زمینه‌ساز تمدن‌سازی است که در قالب دستورها و راهبردهای بیانیه گام دوم انقلاب باید برای تحقق آن گام برداشت.
منبع